progi unijne

Zamówienia publiczne w 2016 r.

Aktualności, Zamówienia w praktyce, , , , , , , , Możliwość komentowania Zamówienia publiczne w 2016 r. została wyłączona

W 2016 r. należy spodziewać się wielu zmian w dziedzinie zamówień publicznych – głównie z uwagi na nowe dyrektywy, dotyczące udzielania zamówień, które najpóźniej w 2016 r. muszą zostać zaimplementowane do porządków prawnych państw członkowskich UE. Od początku roku należy przygotować się także na kilka zmian, o, wprawdzie, mniejszej doniosłości prawnej, jednak bardzo istotnych w praktyce. Dlatego też, poniżej, przedstawiamy Państwu wskazówki, na co należy zwrócić szczególną uwagę w związku z nadchodzącym nowym rokiem:

1. Nowy kurs euro

W dniu 29 grudnia 2015 r. (Dz.U. poz. 2254) opublikowane zostało nowe Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2015 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych. Zgodnie z tym rozporządzeniem od dnia 1 stycznia 2016 r. obowiązywał będzie nowy kurs euro dla ustalania wartości szacunkowej – 4,1749.

Przypominamy, że nie ma potrzeby ponownego szacowania wartości zamówień wszczętych (w szczególności ogłoszonych) przed dniem wejścia w życie powyższego rozporządzenia.

2. Nowe progi zamówień

Również w dniu 29 grudnia 2015 r. (Dz.U. poz. 2263) opublikowane zostało nowe Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2015 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej.

W Rozporządzeniu tym przewidziano następujące tzw. progi unijne, obowiązujące również od dnia 1 stycznia 2016 r.:

  1. dla robót budowlanych niezależnie od rodzaju zamawiającego 5 225 000 euro,
  2. dla dostaw i usług:
    1. dla zamawiających klasycznych: 135 000 euro,
    2. dla zamawiających sektorowych oraz w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa: 418 000 euro,
    3. dla pozostałych zamawiających: 209 000 euro.

Zmiana progów jest konsekwencją opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Rozporządzeń Komisji UE ws. kwot progowych obowiązujących w zamówieniach publicznych, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

3. Nowy tekst jednolity PZP

W Dzienniku Ustaw z dnia 22 grudnia 2015 r., poz. 2164 opublikowane zostało Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo zamówień publicznych.

4. Waloryzacja umów długoterminowych z uwagi na zmiany obciążeń z tytułu ubezpieczeń społecznych

Od dnia 1 stycznia 2016 r. zaczną obowiązywać istotne zmiany dotyczące obciążeń z tytułu ubezpieczeń społecznych, wprowadzone ustawą z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014 poz. 1831).

Zmiany polegają w szczególności na tym, że od nowego roku osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów (w tym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej czy umowy zlecenia), objęta będzie tymi ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej, przy czym na jej wniosek może zostać objęta ubezpieczeniami także z pozostałych tytułów. Obecnie w praktyce zleceniobiorcy, ponieważ mogą wybrać tytuł ubezpieczenia, wybierają podstawę najniższą, natomiast po zmianach jeśli podstawa wymiaru składek ZUS w danym miesiącu będzie niższa od minimalnego wynagrodzenia, dana osoba podlegać będą ubezpieczeniom również z innych tytułów.

Skutkować to będzie w praktyce większymi obciążeniami m.in. dla przedsiębiorców korzystających z osób działających na podstawie umów zlecenia czy prowadzących własną działalności gospodarczą.

W przypadku umów o zamówienie publiczne, zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy, jest to podstawą, zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1232 oraz z 2015 r. poz. 1153), do zwrócenia się do drugiej strony umowy o przeprowadzenie negocjacji w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia, w terminie do 30 dnia od dnia wejścia w życie nowych regulacji, jeżeli regulacje te będą miały wpływ na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia publicznego.

Art. 5 ustawy z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw stanowi, że niezawarcie w terminie jednego miesiąca od dnia złożenia wniosku o negocjacje, porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia umowy o zamówienia publiczne, w związku z wejściem w życie art. 1 pkt 3 lit. a i b, uprawnia strony do rozwiązania umowy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem nie wcześniejszym niż na dzień 31 grudnia 2015 r.

5. Planowana zmiana ustawy PZP

W 2014 r przyjęte zostały trzy bardzo istotne akty prawa wspólnotowego w zakresie zamówień publicznych:

  1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE – tzw. dyrektywa klasyczna,
  2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE – tzw. dyrektywa sektorowa,
  3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji.

Termin ich implementacji do porządków prawnych państw członkowskich UE upływa dnia 18 kwietnia 2016 r., dyrektywy zezwalają na odroczenie terminu wdrożenia następujących regulacji:

  • obowiązkowej komunikacji elektronicznej (z wyjątkiem przesyłania ogłoszeń, udostępniania dokumentów zamówienia, oraz instytucji stricte elektronicznych, takich jak aukcja elektroniczna, katalogi elektroniczne czy dynamiczny system zakupów) – do dnia 18 października 2018 r., a w przypadku postępowań prowadzonych przez centralną jednostkę zakupującą – do dnia 18 kwietnia 2017 r.,
  • przepisów dotyczących sposobu sporządzania jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia –do dnia 18 kwietnia 2018 r.

Poprzednia Rada Ministrów opracowała projekt nowej ustawy PZP – z uwagi na zakres i skalę zmian, jakie są konieczne do wprowadzenia z uwagi na nowe Dyrektywy, zdecydowano się na opracowanie nowej ustawy całościowo regulującej problematykę zamówień publicznych, a nie na jedynie nowelizację dotychczasowej PZP. Projekt datowany jest na dzień 12 października 2015 r., prace na poziomie Rady Ministrów zakończono w dniu 27 października 2015 r. i zdecydowano o skierowaniu projektu ustawy do Sejmu (nie został jeszcze wniesiony).

Powyższe oznacza, że należy spodziewać się daleko idących zmian w zakresie zamówień publicznych w 2016 r. – albo dalszych prac nad stworzonym projektem ustawy bądź też opracowania nowego dokumentu.

 

Autor: Katarzyna Dziąćko, Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.

Statystyki dotyczące zamówień publicznych – trzy kwartały 2015 r.

Aktualności, Zamówienia w praktyce, , , , Możliwość komentowania Statystyki dotyczące zamówień publicznych – trzy kwartały 2015 r. została wyłączona

Jak wynika z danych przedstawionych przez Urząd Zamówień Publicznych (Informator Urzędu Zamówień Publicznych nr 3/2015, dostępny na stronie) od 1 stycznia 2015 r. do końca września 2015 r. w Biuletynie Zamówień Publicznych (dalej: BZP) oraz na stronie internetowej Suplementu do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej (dalej: TED), opublikowano łącznie ponad dwieście tysięcy różnego rodzaju ogłoszeń. Wśród nich najwięcej było ogłoszeń o zamówieniu (w BZP – ponad 86 tysięcy, w TED – ponad 15 tysięcy) oraz ogłoszeń o udzieleniu zamówienia (w BZP 83.966 ogłoszeń i 16.356 ogłoszeń w TED). Analiza statystyk pokazuje, że zarówno w BZP, jak i TED, wielokrotnie publikowano ogłoszenia o zmianie ogłoszenia. Łącznie opublikowano 37 tysięcy ogłoszeń korygujących (ponad 26 tysięcy ogłoszeń tego rodzaju w BZP i ponad 10 tysięcy w TED).

Warto podkreślić, że o miejscu publikacji ogłoszeń, dotyczących zamówień publicznych (BZP lub TED), decyduje wartość zamówienia. Zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej, wydanym na podstawie art. 11 ust. 8 PZP przewidziano następujące tzw. progi unijne:

1. dla robót budowlanych niezależnie od rodzaju zamawiającego 5 186 000 euro,
2. dla dostaw i usług:

a. dla zamawiających klasycznych: 134 000 euro,
b. dla zamawiających sektorowych oraz w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa: 414 000 euro,
c. dla pozostałych zamawiających: 207 000 euro.

Przeważająca większość wszczętych do 30 września 2015 r. postępowań, o których ogłoszenia opublikowano w BZP, zostało wszczętych w trybie przetargu nieograniczonego (99,18 % ze wszystkich toczących się postępowań). Wśród postępowań o wartości powyżej progów z ww. Rozporządzenia (tzw. progów unijnych), odsetek przetargów nieograniczonych jest niewiele niższy i wynosi 96,28 %. Pozostałe tryby postępowania były dużo rzadziej wybierane przez zamawiających.

Jeśli chodzi o wybór trybu postępowania, zidentyfikowany na podstawie ogłoszeń o udzielonych zamówieniach, to zamawiający najczęściej decydowali się na przetarg nieograniczony, ale część zamówień (ponad 11%) o wartości poniżej progów unijnych – została udzielona w trybie z wolnej ręki. Wśród trybów postępowania, o których ogłoszenie pojawiło się w TED – szeroko rozumiane negocjacje bez ogłoszenia (obejmujące również tryb z wolnej ręki) zostały przeprowadzone w 7,80 % postępowań.

Nowelizacja z 2014 r. w zakresie kryteriów oceny ofert (więcej na ten temat pisaliśmy już w kilku artykułach opublikowanych na Portalu), przynajmniej w statystykach, przyniosła oczekiwany skutek – odsetek postępowań (dotyczy ogłoszeń opublikowanych w BZP), w których zastosowano nie tylko kryterium ceny, waha się od 82 % do 96 %, w zależności od rodzaju zamówienia (roboty budowlane, dostawy, usługi). Bardzo podobnie wyglądają statystyki dotyczące kryteriów oceny ofert w zamówieniach powyżej progów unijnych.

W analizach systemowych, opublikowanych w Biuletynie UZP (nr 3/2015), skupiono się głównie na statystykach dotyczących zamówień poniżej progów unijnych. Wartość tych zamówień, udzielonych do 30 września 2015 r., to prawie 29 miliardów złotych. Z przedstawionych danych wynika, że zamówienia o największej wartości (50,55 % wartości wszystkich) oraz najwięcej zamówień (39,71 %) udzieliła administracja samorządowa. Średni czas trwania postępowań (dla których ogłoszenia publikowane są w BZP) wyniósł 35 dni i wydłużył się o jeden dzień w stosunku do roku 2014.

Odnosząc się do danych, dotyczących (wybranych) kategorii zamawiających, warto wskazać, że wśród zamówień udzielonych przez zamawiających sektorowych, aż 43,10 % udzielonych zamówień to zamówienia na usługi, nieco mniej (41,45 %) udzielonych zamówień to dostawy. Roboty budowlane stanowiły zaledwie 15,45 % wszystkich udzielonych przez zamawiających sektorowych zamówień. Co ciekawe, w odniesieniu do zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa oraz na podwykonawstwo – ponad czterokrotnie więcej ogłoszeń pojawiło się w TED (130 ogłoszeń, 31 w BZP), a zatem dużo więcej postępowań miało wartość przewyższającą progi unijne wskazane w Rozporządzeniu.

Środki ochrony prawnej.

UZP udostępnił również dane, dotyczące środków ochrony prawnej. Z zaprezentowanych statystyk wynika, że spośród wniesionych w trzech kwartałach 2015 r. odwołań (2.122 odwołań), aż 32 % zostało oddalonych. W co piątej sprawie, w której wniesiono odwołanie, postępowanie zostało umorzone. Dodatkowo, do umorzenia postępowania doszło także w 15 % spraw, w których to zarzuty zostały uwzględnione w całości przez zamawiającego. Jedynie w 22 % spraw, odwołanie zostało uwzględnione. Najwięcej odwołań w 2015 r. wniesiono w sprawach dotyczących usług (46 %).

Od wyroków Krajowej Izby Odwoławczej, które zapadają po wniesieniu odwołania, do sądów skierowano 123 skargi (do 30 września 2015 r.). W związku z tym odsetek ilości wniesionych skarg w stosunku do liczby rozpatrzonych odwołań wyniósł 6%.

Autor: Anna Mathews, Kancelaria Wawrzynowicz&Wspólnicy Sp.k.

Brak odwołania w postępowaniach o wartości poniżej progów unijnych.

Aktualności, Orzecznictwo, Zamówienia sektorowe, , , , , Możliwość komentowania Brak odwołania w postępowaniach o wartości poniżej progów unijnych. została wyłączona

KIO 2824/12 z dnia 9 stycznia 2013 r.

KIO 1119/12 z dnia 15 czerwca 2012 r.

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech odróżniających zamówienia sektorowe od pozostałych zamówień uregulowanych w ustawie Prawo zamówień publicznych – jest podwyższony próg wartości szacunkowej zamówienia, od którego stosujemy przepisy PZP. Cecha ta ma szczególną doniosłość w odniesieniu do możliwości wnoszenia przez wykonawców środków odwoławczych w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia sektorowego.

Według Krajowej Izby Odwoławczej, w sytuacji gdy wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 PZP – wówczas ustawa PZP (w tym także przepisy dotyczące środków ochrony prawnej) nie znajduje zastosowania. Zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (dalej: Rozporządzenie ws. kwot wartości zamówień), dla dostaw i usług w zamówieniach sektorowych jest to granica 414.000 euro, a dla robót budowlanych – 5 186 000 euro. Jeżeli wartość zamówienia jest równa bądź przekracza wyrażoną w złotych równowartość tej kwoty granicznej, wówczas ogłoszenia dotyczące zamówień publicznych przekazuje się Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej.

W obu omawianych orzeczeniach podmiotami udzielającymi zamówień są tzw. zamawiający sektorowi i jak ustaliła KIO, w obu przypadkach przedmiotem zamówienia były usługi i roboty budowlane, których wartość oszacowano na kwotę poniżej progów wskazanych w Rozporządzeniu ws. kwot wartości zamówień. W związku z tym zamawiający byli uprawnieni do zawarcia umowy bez uwzględnienia przepisów PZP. Ponadto, w omawianych postępowaniach KIO stwierdziła, że zamówienia te nie są fragmentami większych zamówień realizowanych przez Zamawiających w ramach np. dużych projektów.

Jak podano w postanowieniu KIO (sygn. akt: 2824/12): „Bez znaczenia dla uprawnień wykonawców co do możliwości składania środków odwoławczych jest fakt, że Zamawiający dobrowolnie do prowadzonego postępowania stosuje określony tryb i zasady obowiązujące w ustawie PZP. Dlatego też Odwołujący w przedmiotowym postępowaniu o wartości poniżej progów unijnych nie mógł skorzystać ze środka ochrony prawnej, jakim jest odwołanie do KIO.” KIO, odrzucając odwołanie, powołała się na art. 189 ust. 2 pkt 1 PZP, zgodnie z którym „Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że: 1) w sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy;”, w związku z art. 133 ust. 1 PZP, w którym wskazano, że „Do udzielania zamówień sektorowych ustawę stosuje się, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8.”

W praktyce najczęściej jest tak, że przedsiębiorstwa energetyczne stosują własne regulacje wewnętrzne do zamówień sektorowych o wartości poniżej progów kwotowych wskazanych w Rozporządzeniu ws. kwot wartości zamówień. Procedury takie muszą być zgodne z przepisami Kodeksu Cywilnego, mogą też wzorować się na postanowieniach ustawy PZP. Natomiast nawet gdyby zamawiający zdecydował się na stosowanie PZP, zgodnie z linią orzeczniczą KIO, nie ma to wpływu na uprawnienia wykonawców. Jednak „Odwołujący (…) stwierdził, że nie może ponosić konsekwencji błędnego działania Zamawiającego polegającego na wszczęciu postępowania w ramach PZP jak i błędnego pouczenia o środkach ochrony prawnej wynikających z ustawy PZP. Dlatego też uważa, że jeżeli postępowanie było wszczęte i prowadzone w trybie przepisów ustawy PZP to winno być w tym trybie prowadzone do jego ukończenia, wraz z możliwością złożenia odwołania przez wykonawców do Krajowej Izby Odwoławczej.” (KIO 1119/12 ) Takiego stanowiska nie podzieliła KIO, która w tym samym postanowieniu wskazała, że nawet „błędne pouczenie wykonawców w tym zakresie nie rodzi po ich stronie uprawnień do wnoszenia środków ochrony prawnej przewidzianych dla postępowań w których  stosowanie przepisów ustawy PZP jest obligatoryjne.”

Autor: Anna Mathews, Wawrzynowicz i Wspólnicy Sp.k.