UE jest największym importerem energii na świecie, ponieważ importuje ok. 90 % potrzebnej ropy naftowej i ok. 70 % potrzebnego gazu. W ciągu ostatnich 5 lat koszty energii pochodzącej z importu wyniosły średnio ok. 300 mld EUR rocznie. Zdecydowana większość umów długoterminowych stanowiących podstawę importu energii do UE (szacunkowo 80–90 %) nie jest wyrażona w euro, podczas gdy największa część importu energii do UE pochodzi z Rosji (ok. 34 %), Bliskiego Wschodu i Afryki (łącznie ok. 33 %) oraz Norwegii (ok. 20 %, mniej więcej po połowie ropy naftowej i gazu; przy czym gaz jest dostarczany na podstawie umów denominowanych w euro).

Celem działań podjętych przez Komisję Europejską jest zwiększenie międzynarodowej roli euro w dziedzinie energii. Wskazuje ona, że wzmocnienie międzynarodowej roli euro w dziedzinie handlu energią i inwestycji w tym sektorze, przy jednoczesnym zapewnieniu ogólnej efektywności gospodarczej, pomoże osiągnąć cele polityki energetycznej UE i zmniejszyć ryzyko zakłócenia dostaw energii. Przedsiębiorstwa europejskie będą korzystać z większej niezależności, dzięki czemu będą mogły dokonywać płatności lub otrzymywać płatności z tytułu prowadzonego przez nie handlu międzynarodowego oraz same się finansować przy mniejszym narażeniu na postępowania sądowe wszczynane przez jurysdykcje państw trzecich.

Zalecenie Komisji z dnia 5.12.2018 r. w sprawie międzynarodowej roli euro w dziedzinie energii przyjmuje pewne założenia, które mają na celu zwiększenie międzynarodowej roli euro w dziedzinie energii. Oto niektóre z nich:

1. Państwa członkowskie powinny propagować większe wykorzystywanie euro w stosunkach z państwami trzecimi w dziedzinie energii, w tym w umowach zawieranych w ramach dwustronnych i wielostronnych umów międzynarodowych lub instrumentów niewiążących, takich jak protokoły ustaleń;
2. Krajowe centrale zapasów ustanowione przez państwa członkowskie na mocy dyrektywy 2009/119/WE i podmioty gospodarcze, na które nałożono obowiązek utrzymywania zapasów, powinny rozszerzyć odsetek opartych na euro umów dotyczących nabywania, utrzymywania i sprzedaży zapasów interwencyjnych ropy naftowej i zapasów specjalnych oraz zarządzania nimi, w tym umów dotyczących zapasów przechowywanych na mocy umów dwustronnych lub na podstawie praw wynikających z umowy do zakupu pewnych ilości zapasów („usługi biletowe”);
3. Uczestnicy rynku powinni ułatwiać i propagować pojawianie się giełd gazu płynnego w UE, na których ceny produktów bazowych i pochodnych byłyby denominowane w euro, aby zachęcać do większego wykorzystywania cen zindeksowanych na giełdach, a w konsekwencji do denominowania takich umów w euro;
4. Agencje zgłaszające ceny powinny ułatwiać wprowadzanie poziomów odniesienia cen denominowanych w euro w odniesieniu do ropy naftowej;
5. Giełdy towarowe powinny ułatwić dalszy rozwój instrumentów pochodnych na ropę naftową i produkty rafinowane denominowanych w euro;

Konsultacje trwają do 31 marca. Latem 2019 roku Komisja na podstawie zebranych uwag ma zamiar opublikować analizę dotyczącą dalszych działań.

Dokumenty opublikowane przez Komisję:

Komunikat „W kierunku silniejszej międzynarodowej roli euro”: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/com-2018-796-communication_en.pdf 

 Zalecenie Komisji w sprawie
międzynarodowej roli euro w dziedzinie energii: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/c-2018-8111-recommendation_en.pdf

Dokument roboczy służb Komisji: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/swd-2018-483-recommendation_en_0.pdf

Autor: Agata Szafrańska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.