Jak wynika z danych przedstawionych przez Urząd Zamówień Publicznych (Informator Urzędu Zamówień Publicznych nr 3/2015, dostępny na stronie) od 1 stycznia 2015 r. do końca września 2015 r. w Biuletynie Zamówień Publicznych (dalej: BZP) oraz na stronie internetowej Suplementu do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej (dalej: TED), opublikowano łącznie ponad dwieście tysięcy różnego rodzaju ogłoszeń. Wśród nich najwięcej było ogłoszeń o zamówieniu (w BZP – ponad 86 tysięcy, w TED – ponad 15 tysięcy) oraz ogłoszeń o udzieleniu zamówienia (w BZP 83.966 ogłoszeń i 16.356 ogłoszeń w TED). Analiza statystyk pokazuje, że zarówno w BZP, jak i TED, wielokrotnie publikowano ogłoszenia o zmianie ogłoszenia. Łącznie opublikowano 37 tysięcy ogłoszeń korygujących (ponad 26 tysięcy ogłoszeń tego rodzaju w BZP i ponad 10 tysięcy w TED).
Warto podkreślić, że o miejscu publikacji ogłoszeń, dotyczących zamówień publicznych (BZP lub TED), decyduje wartość zamówienia. Zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej, wydanym na podstawie art. 11 ust. 8 PZP przewidziano następujące tzw. progi unijne:
1. dla robót budowlanych niezależnie od rodzaju zamawiającego 5 186 000 euro,
2. dla dostaw i usług:
a. dla zamawiających klasycznych: 134 000 euro,
b. dla zamawiających sektorowych oraz w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa: 414 000 euro,
c. dla pozostałych zamawiających: 207 000 euro.
Przeważająca większość wszczętych do 30 września 2015 r. postępowań, o których ogłoszenia opublikowano w BZP, zostało wszczętych w trybie przetargu nieograniczonego (99,18 % ze wszystkich toczących się postępowań). Wśród postępowań o wartości powyżej progów z ww. Rozporządzenia (tzw. progów unijnych), odsetek przetargów nieograniczonych jest niewiele niższy i wynosi 96,28 %. Pozostałe tryby postępowania były dużo rzadziej wybierane przez zamawiających.
Jeśli chodzi o wybór trybu postępowania, zidentyfikowany na podstawie ogłoszeń o udzielonych zamówieniach, to zamawiający najczęściej decydowali się na przetarg nieograniczony, ale część zamówień (ponad 11%) o wartości poniżej progów unijnych – została udzielona w trybie z wolnej ręki. Wśród trybów postępowania, o których ogłoszenie pojawiło się w TED – szeroko rozumiane negocjacje bez ogłoszenia (obejmujące również tryb z wolnej ręki) zostały przeprowadzone w 7,80 % postępowań.
Nowelizacja z 2014 r. w zakresie kryteriów oceny ofert (więcej na ten temat pisaliśmy już w kilku artykułach opublikowanych na Portalu), przynajmniej w statystykach, przyniosła oczekiwany skutek – odsetek postępowań (dotyczy ogłoszeń opublikowanych w BZP), w których zastosowano nie tylko kryterium ceny, waha się od 82 % do 96 %, w zależności od rodzaju zamówienia (roboty budowlane, dostawy, usługi). Bardzo podobnie wyglądają statystyki dotyczące kryteriów oceny ofert w zamówieniach powyżej progów unijnych.
W analizach systemowych, opublikowanych w Biuletynie UZP (nr 3/2015), skupiono się głównie na statystykach dotyczących zamówień poniżej progów unijnych. Wartość tych zamówień, udzielonych do 30 września 2015 r., to prawie 29 miliardów złotych. Z przedstawionych danych wynika, że zamówienia o największej wartości (50,55 % wartości wszystkich) oraz najwięcej zamówień (39,71 %) udzieliła administracja samorządowa. Średni czas trwania postępowań (dla których ogłoszenia publikowane są w BZP) wyniósł 35 dni i wydłużył się o jeden dzień w stosunku do roku 2014.
Odnosząc się do danych, dotyczących (wybranych) kategorii zamawiających, warto wskazać, że wśród zamówień udzielonych przez zamawiających sektorowych, aż 43,10 % udzielonych zamówień to zamówienia na usługi, nieco mniej (41,45 %) udzielonych zamówień to dostawy. Roboty budowlane stanowiły zaledwie 15,45 % wszystkich udzielonych przez zamawiających sektorowych zamówień. Co ciekawe, w odniesieniu do zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa oraz na podwykonawstwo – ponad czterokrotnie więcej ogłoszeń pojawiło się w TED (130 ogłoszeń, 31 w BZP), a zatem dużo więcej postępowań miało wartość przewyższającą progi unijne wskazane w Rozporządzeniu.
Środki ochrony prawnej.
UZP udostępnił również dane, dotyczące środków ochrony prawnej. Z zaprezentowanych statystyk wynika, że spośród wniesionych w trzech kwartałach 2015 r. odwołań (2.122 odwołań), aż 32 % zostało oddalonych. W co piątej sprawie, w której wniesiono odwołanie, postępowanie zostało umorzone. Dodatkowo, do umorzenia postępowania doszło także w 15 % spraw, w których to zarzuty zostały uwzględnione w całości przez zamawiającego. Jedynie w 22 % spraw, odwołanie zostało uwzględnione. Najwięcej odwołań w 2015 r. wniesiono w sprawach dotyczących usług (46 %).
Od wyroków Krajowej Izby Odwoławczej, które zapadają po wniesieniu odwołania, do sądów skierowano 123 skargi (do 30 września 2015 r.). W związku z tym odsetek ilości wniesionych skarg w stosunku do liczby rozpatrzonych odwołań wyniósł 6%.
Autor: Anna Mathews, Kancelaria Wawrzynowicz&Wspólnicy Sp.k.