epidemia COVID-19

Stosowanie art. 15r oraz art. 15r(1) ustawy o COVID do umów o zamówienie publiczne zawieranych na gruncie poprzedniej ustawy Pzp

Aktualności, Zamówienia w praktyce, , , , , , , Możliwość komentowania Stosowanie art. 15r oraz art. 15r(1) ustawy o COVID do umów o zamówienie publiczne zawieranych na gruncie poprzedniej ustawy Pzp została wyłączona

W ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID – 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 1842 ze zm.) (ustawa o COVID) zawarto regulacje, które pozwalają na wprowadzenie zmian do umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz zakazują potrącania kar umownych oraz dochodzenia przez zamawiającego zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Zgodnie z art. 15r ust. 4 ustawy o COVID, zamawiający, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, o których mowa w art. 15r ust. 1 ustawy o COVID, wpływają na należyte wykonanie umowy w sprawie zamówienia publicznego, w uzgodnieniu z wykonawcą dokonuje zmiany umowy, o której mowa w art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.) (Pzp), co oznacza, że w świetle ustawy o COVID zastosowanie będzie miała wówczas przesłanka odnosząca się do konieczności zmiany umowy spowodowanej okolicznościami, których zamawiający działając z należytą starannością nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.

Zmiana ta w świetle ustawy o COVID może nastąpić w szczególności przez:

  1. zmianę terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części,
  2. zmianę sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,
  3. zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia lub sposobu rozliczenia wynagrodzenia wykonawcy.

Art. 15r1 ust. 1 ustawy o COVID stanowi z kolei, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania tej umowy, o ile zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono tę karę, nastąpiło w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Bez wątpienia można stwierdzić, że powyższe przepisy znajdują zastosowanie do umów zawartych w oparciu o Pzp. Powstaje jednak wątpliwość czy mogą one zostać wykorzystane także w przypadku umów zawartych pod rządami nieobowiązującej już ustawy z dnia z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz.U. z 2019r. poz. 1843 ze zm.) (Pzp2004). Wszak w dalszym ciągu znajdują się one w obrocie prawnym. Z uwagi na zaistniałe wątpliwości opinia w tym zakresie opublikowana została na stronie Urzędu Zamówień Publicznych.

W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymaga, że wskazane przepisy odwołują się do umowy, o której mowa w art. 15r ust. 1 zd. 1 ustawy o COVID-19. Ten ostatni wskazuje, że strony umowy w sprawie zamówienia publicznego, w rozumieniu Pzp, niezwłocznie, wzajemnie informują się o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić.

Przepis ten nie określa reżimu prawnego, pod rządami którego umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta. Oznacza to, że zakres zastosowania przytoczonych przepisów dotyczących zmian umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz zakazu potrącania kar umownych, a także dochodzenia zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, należy odnieść przede wszystkim do pojęcia „umowy w sprawie zamówienia publicznego” zdefiniowanego w Pzp.

Zarówno w Pzp2004, jak i na gruncie Pzp, cechami charakterystycznymi umowy w sprawie zamówienia publicznego są jej strony (zamawiający i wykonawca), przedmiot (roboty budowalne, dostawy lub usługi), a także odpłatność. Jak potwierdził Prezes UZP w swojej opinii, tym samym należy uznać, iż rozumienie pojęcia umowy w sprawie zamówienia publicznego w Pzp jak i w Pzp2004 nie uległo zmianie. Z tego względu należy uznać, że przepis art. 15r ust. 1 ustawy o COVID-19 kładzie nacisk na pojęcie umowy w sprawie zamówienia publicznego, a nie na reżim, w jakim taka umowa została zawarta.

W związku z powyższym należy przyjąć, że ustawodawca objął następstwa prawne stosunków prawnych w postaci umów w sprawie zamówienia publicznego zawartych na mocy Pzp2004 bezpośrednim działaniem mechanizmów przewidzianych w art. 15r ust. 1 oraz art. 15r1 ust. 1 ustawy o COVID-19, czyli zastosował zasadę bezpośredniego działania prawa, zgodnie z którą od chwili wejścia w życie „nowego prawa” wyznacza ono sytuacje prawne także z elementem dawnym.

Jednocześnie, zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 11 września 2019 r. przepisy wprowadzające ustawę ‒ Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2020) (wPzp), do umów w sprawie zamówienia publicznego oraz umów ramowych, o których mowa w Pzp2004, zawartych:

  1. przed dniem 1 stycznia 2021 r.,
  2. po dniu 31 grudnia 2020 r., w następstwie postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych przed dniem 1 stycznia 2021 r.

 – stosuje się przepisy dotychczasowe.

Jak przyjął UZP, wskazany przepis intertemporalny określa przedział czasowy zawarcia umów w sprawie zamówienia publicznego, jako czynnik decydujący w zakresie ustalenia stanu prawnego, mającego zastosowanie do umów zawartych na gruncie Pzp2004. Gdyby wolą ustawodawcy było, aby szczególne rozwiązania przewidziane w ustawie o COVID-19 znalazły zastosowanie wyłącznie do umów z uwzględnieniem stanu prawnego, na podstawie którego zostały zwarte, zastosowałby zabieg legislacyjny podobny do tego, jaki miał miejsce w przypadku art. 91 ust. 1 wPzp, polegający na wskazaniu reżimu prawnego jaki do takich umów należałoby zastosować.

Za możliwością zastosowania szczególnych rozwiązań przewidzianych w ustawie o COVID-19 także do umów zawartych pod rządami Pzp2004 przemawia cel art. 15r ust. 4 oraz art. 15r1 ust. 1 ustawy o COVID-19.

Wprowadzenie możliwości dokonania szczególnych zmian umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz zakazu potrącania przez zamawiającego kar umownych, a także zakazu dochodzenia przez zamawiającego zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy miało spowodować zminimalizowanie negatywnych skutków gospodarczych wynikających z obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Regulacje zawarte w ustawie o COVID-19 stanowiły wyraz interwencji legislacyjnej mającej na celu złagodzenie skutków ekonomicznych wystąpienia COVID-19, dotykających zwłaszcza przedsiębiorców, przez uelastycznienie mechanizmów kontraktowych w sferze zamówień publicznych.

Powyższe przemawia za uznaniem, że intencją ustawodawcy było objęcie zakresem stosowania ww. regulacji również do umów w sprawie zamówienia publicznego zawartych na mocy Pzp2004.

Podsumowując powyższe ustalenia, należy wskazać, że art. 15r ust 4 i art. 15r1 ust. 1 ustawy o COVID, które pozwalają na modyfikację umów w sprawie zamówienia publicznego oraz które zakazują potrącania kar umownych oraz dochodzenia przez zamawiającego zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania takiej umowy stosuje się także do umów zawartych pod rządami Pzp2004.

Dodatkowa wątpliwość dotyczy kwestii stosowania art. 15r1 ust. 1 ustawy o COVID w przypadku umów zawieranych przez zamawiających publicznych, które nie były objęte reżimem Pzp (czy też analogicznie Pzp2004), np. z uwagi na nieprzekroczenie progów stosowania ustawy. W doktrynie dominuje stanowisko, że umowy wyłączone spod obowiązku stosowania Pzp, a wypełniające elementy definicji, są umowami w sprawie zamówienia publicznego, ponieważ w definicji ustawowej zamówienia publicznego brak wprost wyrażonej konieczności wymogu zawarcia umowy zgodnie z Pzp (w trybie przewidzianym tą ustawą). Takie stanowisko podzieliła również Krajowa Izba Odwoławcza – na gruncie Pzp2004, ale jak wskazano powyżej, definicja zamówienia publicznego nie uległa zmianie na gruncie Pzp – w uchwale z 11 lutego 2016 r. KIO/KD 14/16, wskazując, iż „każda umowa zawierana przez Zamawiającego w rozumieniu przepisów ustawy Pzp, która jest odpłatna i ma na celu nabycie usług, dostaw lub robót, jest zamówieniem publicznym. Definicja zamówienia publicznego w żaden sposób nie jest powiązana z wartością zamówienia. Dlatego też co do zasady, każdy wydatek leżący po stronie podmiotu zobowiązanego do stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych jest de facto zamówieniem publicznym. Nie każde jednak zamówienie publiczne podlega szczegółowym regulacjom ustawy Pzp., ponieważ ustawodawca uznał, że do zamówień o stosunkowo niskiej wartości niecelowe jest stosowanie pełnego zakresu sformalizowanej procedury udzielania zamówień”. Jeśli zatem wartość planowanego zamówienia jest niższa niż progi określone w Pzp, zamawiający nie stosuje wprost przepisów Pzp, musi jednak pamiętać o zasadach obowiązujących w zamówieniach, tj. zagwarantowaniu wykonawcom niedyskryminacyjnego dostępu do zamówień publicznych, ograniczeniu ryzyka nieefektywnego wydatkowania środków publicznych oraz zapewnieniu przejrzystości postępowania i wyboru wykonawcy.

Należy zatem przyjąć, że także do umów o zamówienie poniżej progów stosowania Pzp czy Pzp2004 przepisy ustawy o COVID będą miały zastosowanie. Potwierdza to także treść art. 15r ust. 11 ustawy o Covid, zgodnie z którym przepisy art. 15r ust. 1-9 stosuje się odpowiednio do umów w sprawie zamówień publicznych wyłączonych ze stosowania Pzp.

Autorzy: Marcel Krzanowski, Katarzyna Dziąćko, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.

Kolejne zmiany dotyczące udzielania zamówień publicznych w okresie epidemii wprowadzone Tarczą 4.0

Aktualności, Zamówienia w praktyce, , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Kolejne zmiany dotyczące udzielania zamówień publicznych w okresie epidemii wprowadzone Tarczą 4.0 została wyłączona

Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, obowiązująca od 24 czerwca 2020 r., zwana potocznie Tarczą 4.0, przyniosła kolejne zmiany w zakresie zamówień publicznych.

1. Dodatkowa regulacja dotycząca zwolnienia ze stosowania ustawy PZP z uwagi na stan epidemii

Art. 6 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadził możliwość odstąpienia od stosowania procedur przewidzianych w PZP, jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.

Nowa ustawa wprowadziła w art. 6 ust. 4 obowiązek, aby zamawiający w terminie 14 dni od dnia udzielenia zamówienia zamieścił na stronie internetowej (BIP lub własnej stronie) informację o udzieleniu zamówienia z podaniem nazwy podmiotu, któremu zamówienie zostało udzielone.

2. Obowiązek zmiany umowy w przypadku wpływu okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy

Zgodnie ze wcześniejszym brzmieniem art. 15r ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 … aneksowanie umowy ustawodawca pozostawił decyzji zamawiającego – teraz zamawiający ma obowiązek wprowadzić stosowne zmiany w umowie, a wybór jest mu pozostawiony tylko w sytuacji, gdy wpływ okoliczności związanych z COVID-19 jest potencjalny, a nie pewny (art. 15r ust. 4a).

3. Zakaz potrącania kar umownych z wynagrodzenia wykonawcy w odniesieniu do zdarzeń, które nastąpiły w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii

Nowy art. 15r(1) ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 … wprowadza regulację, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zamówienie publiczne, z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania tej umowy, o ile zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono tę karę, nastąpiło w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Nie jest to jednak zakaz naliczania kar umownych – jedynie ich ściąganie powinno być przesunięte w czasie, jednocześnie ustawodawca uregulował, że przez okres 90-dniowy wskazany powyżej, bieg terminu przedawnienia roszczenia zamawiającego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Upływ terminu przedawnienia może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 120 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego / epidemii.

Jednocześnie zostały wprowadzone regulacje dotyczące zabezpieczenia należytego wykonania umowy w tym okresie – w szczególności jeśli termin ważności zabezpieczenia należytego wykonania umowy upływa w okresie, w którym zamawiający nie może egzekwować zapłaty kar umownych, zamawiający nie może dochodzić zaspokojenia z tego zabezpieczenia, o ile wykonawca, na 14 dni przed upływem ważności tego zabezpieczenia, każdorazowo przedłuży jego ważność lub wniesie nowe zabezpieczenie, którego warunki zostaną zaakceptowane przez zamawiającego.

Ustawodawca wprowadził też zasadę liczenia w/w terminów, zgodnie z którą dzień odwołania ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego / epidemii w związku z COVID-19 wlicza się do tych terminów.

4. Brak obowiązku żądania wadium

Tarcza 4.0 wprowadziła art. 15va ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 …, który znosi obowiązek żądania wadium w postępowaniu, wyrażony w art. 45 ust. 1 PZP.

5. Obowiązek zapłaty wynagrodzenia w częściach / udzielenia zaliczki

Z kolei nowy art. 15vb ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 … wprowadza w przypadku umów w sprawie zamówienia publicznego zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy obowiązek:

  • zapłaty wynagrodzenie w częściach, po wykonaniu części umowy – zasady zapłaty wynagrodzenia w częściach muszą być określone w umowie, a procentowa wartość ostatniej części nie może wynosić więcej niż 50% wynagrodzenia,
  • lub udzielenia zaliczki na poczet wykonania zamówienia, która nie może być mniejsza niż 5% wynagrodzenia wykonawcy.

Obowiązek ten istnieje już w PZP, dotyczy jednak tylko robót budowlanych (art. 143a). Jednocześnie ustawodawca zmienił art. 143a ust. 3 PZP ustalając, że także w przypadku robót budowlanych wartość ostatniej części wynagrodzenia płaconego w części nie może być większa niż 50% całkowitego wynagrodzenia wykonawcy (do tej pory było 10%).

6. Zmniejszenie wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy do 5%

Zgodnie z art. 15vb ust. 5 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 … zabezpieczenie należytego wykonania umowy nie może przekroczyć 5% ceny – może być ono zwiększone do 10% tylko wówczas, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem zamówienia lub wystąpieniem ryzyka związanego z realizacją zamówienia (co zamawiający musi uzasadnić w SIWZ).

Ponadto zamawiający może przewidzieć w SIWZ możliwość częściowego zwrotu zabezpieczenia po wykonaniu części zamówienia.

7. Brak obowiązku zamieszczania ogłoszenia o przetargu w siedzibie zamawiającego

Art. 49 ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 usuwa także niewątpliwie zbędny przepis o konieczności zamieszczania ogłoszenia o zamówieniu w siedzibie zamawiającego – zgodnie z nowym brzmieniem art. 40 ust. 1 PZP zamawiający wszczyna postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego, zamieszczając ogłoszenie o zamówieniu na stronie internetowej. W konsekwencji przez odwołania ustawowe to samo będzie dotyczyło, przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego, partnerstwa innowacyjnego.

Autorzy: Adam Wawrzynowicz, Katarzyna Dziąćko, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.

Nowe zasady prowadzenia postępowań odwoławczych w związku z epidemią COVID-19

Aktualności, Zamówienia w praktyce, , , , , , , , , Możliwość komentowania Nowe zasady prowadzenia postępowań odwoławczych w związku z epidemią COVID-19 została wyłączona

Po prawie dwumiesięcznym okresie zawieszenia rozpraw i posiedzeń jawnych przed Krajową Izbą Odwoławczą, Izba ponownie zaczęła orzekać na posiedzeniach jawnych, dzięki wejściu w życie w dniu 16 maja 2020 r. ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która uchyliła art. 15 zzs ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Uczestnicy postępowania odwoławczego powinni przygotować się jednak do nowych zasad uczestnictwa w rozprawach, które zostały opublikowane na stronach KIO:

1. W celu ograniczenia liczby osób przebywających jednocześnie w KIO, Izba ustaliła godziny rozpoczęcia posiedzeń: rano o 9.00, 9.30 i 10.00, po południu o 13.00, 13.30 oraz 14.00.

2. Wprowadzono także maksymalną liczbę osób mogących przebywać w poszczególnych salach, w związku z czym KIO zwróciła się do uczestników o ograniczenie liczby pełnomocników do niezbędnego minimum (tam, gdzie jest to możliwe, skierowanie jednego pełnomocnika). Ograniczenia dotyczą także innych miejsc (holu ogólnego, części korytarzowej, toalet).

3. KIO wskazała również, że zgodnie z § 21 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań, stawiennictwo stron nie jest obowiązkowe, mają one prawo do przedstawienia do momentu zamknięcia rozprawy swojego pisemnego stanowiska.

4. KIO zaleca także jak najkrótsze przebywanie w siedzibie Izby – przybywanie na rozprawy nie wcześniej niż 10 minut przed i niezwłoczne opuszczenie budynku po rozprawie.

5. Osoby biorące udział w rozprawie muszą przygotować się na konieczność badania temperatury ciała przed wejściem na rozprawę, obowiązkowe zakrycie nosa i ust oraz założenie jednorazowych rękawiczek ochronnych, a także zachowanie dystansu min. 2 m między osobami. Ponadto konieczna będzie dezynfekcja rąk zarówno po wejściu do budynku, jak i przed wejściem do windy czy na salę. Dopełnienia tych obowiązków egzekwować będą protokolanci.

6. Osoby wykazujące objawy chorobowe będą zobowiązane do niezwłocznego opuszczenia siedziby KIO.

autorzy: Adam Wawrzynowicz, Katarzyna Dziąćko, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.

Kolejne regulacje w zakresie zamówień publicznych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2

Aktualności, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Kolejne regulacje w zakresie zamówień publicznych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 została wyłączona

Od 18 kwietnia 2020 r. obowiązują kolejne ułatwienia dotyczące udzielania zamówień publicznych, wprowadzone ustawą z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695). Nie są one już tak daleko idące, jak zmiany wprowadzone 31 marca 2020 r., raczej porządkują pewne kwestie.

W art. 15r ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567 i 568 – dalej jako „ustawa koronawirusowa”), który obowiązuje od 31 marca 2020 r., wśród podstaw umożliwiających zmianę umowy czy też odstąpienie w całości lub w części od ustalenia i dochodzenia kar umownych lub odszkodowań, wprowadzono nową przesłankę ogólną odnoszącą się do „innych okoliczności, które uniemożliwiają bądź w istotnym stopniu ograniczają możliwość wykonania umowy” (art. 15r ust. 1 pkt 5) w/w ustawy).

Ponadto przesłankę z tego samego art., odnoszącą się do poleceń wydanych przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 (pkt 3) w/w przepisu) zmieniono na „polecenia lub decyzje wydane przez wojewodów, ministra właściwego do spraw zdrowia lub Prezesa Rady Ministrów”.

Uregulowano ponadto kwestię składania zamawiającemu informacji, o której mowa w art. 15r ustawy koronawirusowej, przez wykonawców mających siedzibę lub wykonujących działalność związaną z realizacją umowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – w miejsce dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 1–5, składają oni dokumenty wydane przez odpowiednie instytucje w tych krajach lub oświadczenia tych wykonawców.

W otwartym katalogu możliwych zmian umowy dodano także, obok zmiany zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającej jej zmianie wynagrodzenia, sposób rozliczenia wynagrodzenia wykonawcy (art. 15r ust. 4 ustawy koronawirusowej).

Ponieważ wykazy zarówno podstaw zmiany umowy, jak i możliwego zakresu tych zmian, miały charakter otwarty, omówione wyżej zmiany nie wpływają znacząco na sytuację zamawiających i wykonawców. Zmianą istotną dla szerokiego grona zamawiających i wykonawców jest natomiast nowy ust. 10 i 11 w art. 15r ustawy koronawirusowej, zgodnie z którym odpowiednio:

  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz związanych z nimi ograniczeń w przemieszczaniu się, umowy w sprawie zamówienia publicznego zawierane są pod rygorem nieważności w formie pisemnej, albo za zgodą zamawiającego w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
  • przepisy art. 15r ust. 1–9 stosuje się odpowiednio do umów w sprawie zamówień publicznych wyłączonych ze stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych.

Dodatkowo nowa ustawa wprowadza kolejne wyłączenia ze stosowania ustawy PZP:

  1. Zgodnie z art. 9 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, PZP nie stosuje się do nabywania towarów lub usług niezbędnych do zapewnienia realizacji procesu udzielania wsparcia przewidzianego w ustawie o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, przez Agencję Rozwoju Przemysłu Spółkę Akcyjną lub jej spółkę zależną, przez okres trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, a także przez okres kolejnych trzech miesięcy od dnia odwołania tego stanu.
  2. Zgodnie ze zmianą ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawy PZP nie stosuje się do zamówień na usługi lub dostawy udzielane przez ZUS w związku z zapewnieniem udostępnienia danych zgromadzonych na koncie ubezpieczonego i na koncie płatnika składek Prezesowi Rady Ministrów, Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów lub pełnomocnikowi Prezesa Rady Ministrów właściwemu do spraw analiz i studiów z zakresu kluczowych polityk publicznych, Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. lub Polskiemu Funduszowi Rozwoju S.A.
  3. Zgodnie z nowym art. 31zy(10) ust. 9, dodanym do ustawy koronawirusowej, ustawy PZP nie stosuje się także do zamówień na usługi lub dostawy udzielane przez ZUS w związku z realizacją zadań związanych z odstąpieniem od pobierania odsetek za zwłokę.

W najbliższym czasie należy się spodziewać kolejnych zmian – tym razem w odniesieniu do pracy Krajowej Izby Odwoławczej. Ministerstwo Rozwoju zamierza przedstawić propozycję przepisów regulujących tę kwestię – prawdopodobnie określających tymczasowy tryb orzekania KIO na podstawie dokumentacji przekazanej przez strony postępowania – do 24 kwietnia br.

Autorzy: Adam Wawrzynowicz, Katarzyna Dziąćko, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.

Zmiana terminu wykładu „Zamówienia publiczne podczas epidemii SARS-CoV-2”

Aktualności, Zamówienia w praktyce, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Zmiana terminu wykładu „Zamówienia publiczne podczas epidemii SARS-CoV-2” została wyłączona

Szanowni Państwo, informujemy o zmianie terminu wykładu „Zamówienia publiczne podczas epidemii SARS-CoV-2”.

Wykład odbędzie się 8 kwietnia 2020 r. o godz. 12:00 w formie webinarium.

Przypominamy, że wykład ma charakter otwarty. Jednak, aby móc uczestniczyć w wydarzeniu, niezbędne jest dokonanie zapisu na spotkanie za pośrednictwem linku: https://webinars1-elsainternational.clickmeeting.pl/zamowienia-publiczne-podczas-epidemii-sars-cov-2/register

Po dokonaniu zapisu na wykład, otrzymają Państwo na wskazany adres e-mailowy link aktywacyjny do webinarium.

***

Prelegentką wykładu będzie Katarzyna Dziąćko – ekspert W&W ds. zamówień publicznych.

Podczas swojego wystąpienia Katarzyna Dziąćko przedstawi kompleksowo m.in. szczególne zasady udzielania zamówień publicznych w stanie epidemii, które zostały wprowadzone ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Ekspert W&W omówi również instytucje prawne przewidziane w ustawie Prawo zamówień publicznych, w tym: możliwość wyłączenia stosowania ustawy PZP, jeżeli wymaga tego ochrona bezpieczeństwa publicznego; podstawy prawne skrócenia czasu trwania postępowania; przesłanki zastosowania trybów niekonkurencyjnych; możliwość odrzucenia oferty oraz przesłanki unieważnienia postępowania.

Podczas wykładu zostaną Państwu przybliżone zasady bezpieczeństwa prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienie publicznego, takie jak komunikacja elektroniczna w postępowaniach poniżej progów UE, czy otwarcie ofert online.

Prelegentka poruszy także kwestie dot. możliwości wprowadzenia zmian w zawartych umowach o zamówienie publiczne w związku z wprowadzeniem stanu epidemii

Zachęcamy do udziału w wydarzeniu!

***

Wydarzenie organizowane jest przy współpracy W&W z ELSA Poznań.

Ułatwienia w zakresie zamówień publicznych w związku z epidemią COVID-19

Aktualności, Zamówienia w praktyce, , , , , , , , , Możliwość komentowania Ułatwienia w zakresie zamówień publicznych w związku z epidemią COVID-19 została wyłączona

31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza dalsze ułatwienia i regulacje szczególne dotyczące zamówień publicznych.

Nowe zasady dotyczą w szczególności możliwości zmiany umowy o zamówienie publiczne.

Zgodnie z przyjętym art. 15r ustawy o szczególnych rozwiązaniach (…) strony umowy o zamówienie publiczne powinny niezwłocznie poinformować się wzajemnie, jeśli wystąpienie COVID-19 może wpłynąć na należytą realizację tej umowy. Ustawodawca wymaga jednak, aby wystąpienie lub możliwość wystąpienia wypływu epidemii COVID-19 na wykonanie takiej umowy było udowodnione, strona powołująca się na tę okoliczność musi przedstawić zatem oświadczenia i dokumenty potwierdzające w szczególności:

  • nieobecność pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji umowy,
  • decyzje wydane przez służby inspekcji sanitarnej w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, nakładające na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych,
  • polecenia wydane przez wojewodów lub decyzje wydane przez Prezesa Rady Ministrów związane z przeciwdziałaniem COVID-19,
  • wstrzymanie dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych,
  • wskazane wyżej okoliczności w odniesieniu do podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy.

Powyższy katalog okoliczności nie ma charakteru zamkniętego. Na potrzebę zmiany umowy wskazywać będą najczęściej wykonawcy, choć zamawiający również powinien przeanalizować zawarte umowy, aby móc z odpowiednim wyprzedzeniem i należytą starannością reagować na zagrożenia w realizacji zamówień publicznych.

Strona, która otrzymała informację (czyli najczęściej zamawiający), zobowiązana jest ustosunkować się do niej w terminie 14 dni, uzasadniając swoje stanowisko. Może wcześniej zażądać przedstawienia dodatkowych oświadczeń lub dokumentów potwierdzających wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy.

Ustawodawca uregulował również wprost, że zamawiający – jeśli stwierdzi, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 mogą rzeczywiście wpłynąć na należyte wykonanie umowy – może dokonać zmiany umowy, w uzgodnieniu z wykonawcą, na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy PZP. Oznacza to, że ustawodawca uznał, że wystąpienie COVID-19 spełnia przesłankę okoliczności, których zamawiający działając z należytą starannością nie mógł przewidzieć. Zamawiający musi jeszcze zapewnić, aby wartość zmiany nie przekroczyła 50% wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie oraz aby zmiana umowy nie prowadziła do zmiany charakteru umowy.

Zgodnie z art. 15r ust. 4 ustawy o szczególnych rozwiązaniach (…) na tej podstawie możliwa jest w szczególności zmiana:

  • terminu wykonania umowy lub jej części, a nawet czasowe zawieszenie ich wykonywania,
  • sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,
  • zakresu świadczenia wykonawcy, a w konsekwencji także wynagrodzenia wykonawcy.

Jeżeli zamawiający na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 1 ustawy PZP przewidział postanowienia korzystniej kształtujące sytuację wykonawcy w omawianym przypadku, mogą być one oczywiście zastosowane.

Ustawodawca wskazał jednak, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do wykonania umownego prawa odstąpienia od umowy. Założyć jednak należy, że regulacja ta nie wpływa na możliwość odstąpienia od umowy na podstawie art. 145 ust. 1 PZP, jeśli spełnione będą wszystkie przesłanki określone w tym przepisie, o których pisaliśmy w artykule: https://zamowienia.org.pl/zamowienia-publiczne-w-sytuacji-stanu-zagrozenia-epidemicznego/.

Odpowiednie zmiany powinny być przewidziane także w umowach o podwykonawstwo.

Okoliczność wpływu COVID-19 na należytą realizację umowy o zamówienie publiczne może skutkować nie tylko zmianą tej umowy zgodnie z art. 144 ust. 1 pkt 3), ale również odstąpieniem w całości lub w części od ustalenia i dochodzenia kar umownych lub odszkodowań.

Dla zamawiających objętych ustawą o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych istotny jest art. 15s ustawy o szczególnych rozwiązaniach (…), zgodnie z którym nieustalenie lub niedochodzenie od strony umowy należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy lub zmiana umowy, dokonane na zasadach opisanych powyżej, nie stanowią naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

Analogicznie w przypadku zamawiających działających w formie spółek handlowych (w szczególności będzie to dotyczyło zamawiających sektorowych), zgodnie z art. 15u ustawy o szczególnych rozwiązaniach (…), w takiej sytuacji (zmiany umowy / nieustalenia lub niedochodzenia należności) członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator nie odpowiada za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, o której mowa w art. 293 § 1 albo art. 483 § 1 kodeksu spółek handlowych.

Zmiana umowy oraz nieustalenie lub niedochodzenie należności, na zasadach zgodnych z ustawą o szczególnych rozwiązaniach (…), nie stanowi również przestępstwa, o którym mowa w art. 296 § 1–4 kodeksu karnego.

Dodatkowo zgodnie z art. 15v ustawy o szczególnych rozwiązaniach (…) nie stanowi przestępstwa ani czynu naruszenia dyscypliny finansów publicznych nabycie w okresie stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, towarów lub usług niezbędnych dla zwalczania tej epidemii, z naruszeniem obowiązków służbowych lub przepisów prawa, jeżeli zamawiający działa w interesie społecznym, zaś bez dopuszczenia się tych naruszeń nabycie tych towarów lub usług nie mogłoby zostać zrealizowane albo byłoby istotnie zagrożone.

Należy się spodziewać ponadto (ponieważ ustawa o szczególnych rozwiązaniach (…) wprowadza taką możliwość), że Prezes KIO, w porozumieniu z Prezesem UZP określą, w drodze zarządzenia, szczegółowe warunki organizacji pracy Krajowej Izby Odwoławczej w okresie epidemii. Obecnie zgodnie z komunikatem zamieszczonym na stronie UZP w dniu 27 marca 2020 r. w czasie trwania epidemii nie będą odbywały się rozprawy ani posiedzenia jawne przed Krajową Izbą Odwoławczą, jednak wnoszenie odwołań odbywa się na niezmienionych zasadach, co oznacza faktyczny brak możliwości rozstrzygania postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, w których wniesione zostały odwołania przez czas bliżej nie określony.

autorzy: Adam Wawrzynowicz, Katarzyna Dziąćko, Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.