Duża liczba przepisów prawnych, ich niespójność i niejednoznaczność, jak i liczne, nieraz uciążliwe obowiązki nakładane na obywateli i przedsiębiorców to często diagnozowane problemy polskiego systemu prawnego. Istnienie pewnych barier administracyjnych prowadzi do obciążeń budżetu państwa oraz zmniejszenia przychodów przedsiębiorców. Dlatego też podejmuje się działania na rzecz poprawy otoczenia regulacyjnego dla prowadzenia działalności gospodarczej.

20 marca br. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii skierowało do konsultacji projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych. Ma on na celu ograniczenie obciążeń dla obywateli i firm, poprzez m.in. usprawnienie niektórych procedur administracyjnych, ograniczenie nadmiernej sprawozdawczości, uchylenie lub aktualizację zbędnych obowiązków informacyjnych.

Poniżej przedstawiono niektóre zmiany, które zostały zaproponowane w projekcie ustawy.

1. Zmiany w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców

Planuje się wprowadzenie nowej instytucji „prawa do popełnienia błędu”. Będzie ona polegała na tym, że w przypadku naruszenia przepisów związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą w sposób uzasadniający wszczęcie postępowania: 1) mandatowego lub 2) w sprawie nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej, postępowanie takie może zostać wszczęte tylko jeżeli przedsiębiorca nie usunie stwierdzonych naruszeń w wyznaczonym przez właściwy organ terminie.

Rozwiązanie to zostało jednak ograniczone:

– będzie miało zastosowanie jedynie do tych rodzajów naruszeń, które uzasadniają wszczęcie wyżej wymienionych rodzajów postępowań, nie będzie zatem dotyczyło np. naruszeń, za które grożą poważniejsze sankcje prawa karnego,

– będzie dotyczyło tylko osób fizycznych, które należą do grona mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców,

– obowiązywać będzie jedynie w okresie 12 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 36 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,

– zakłada się, że w przypadku naruszenia przedsiębiorca powinien wyprowadzić z takiego doświadczenia wnioski na przyszłość. Nie powinien on zatem być traktowany w sposób „uprzywilejowany” w sytuacji, gdy jego zachowanie po raz kolejny naruszy już raz złamany przez niego przepis,

– nie powinno ono być stosowane w przypadkach, w których naruszenie prawa jest rażące. Ciężar ewentualnego wykazania, że nosi ono taki właśnie charakter spoczywa jednak na odpowiednim organie.

• Zmiany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny

Nowe przepisy przewidują objęcie przepisami o ochronie konsumentów osoby fizycznej, która dokonuje z innym przedsiębiorcą czynności prawnej związanej z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą lub zawodową, lecz nieposiadającej dla niej charakteru zawodowego. Kolejnym rozwiązaniem jest umożliwienie uczynienia przedmiotem zapisu windykacyjnego udziału kapitałowego w spółce osobowej.

• Zmiany w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego

Zgodnie z projektem, w sprawach przed SOKiK, o których mowa w art. 47928 § 1 pkt 1 k.p.c. (właściwość SOKiK), strony będą mogły zawrzeć porozumienie w sprawie ochrony konkurencji i konsumentów w przedmiocie utrzymania, uchylenia albo zmiany zaskarżonej decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w całości albo w części.

Porozumienie po jego zatwierdzeniu będzie miało moc na równi z wyrokiem SOKiK. Strony będą miały przy tym do dyspozycji szerszy katalog możliwych rozstrzygnięć niż SOKiK. Przykładowo będę mogły uzgodnić cofnięcie skargi przez skarżącego.

Porozumienie będzie mogło być zawarte zarówno w toku postępowania zainicjowanego skargą, jaki i postępowania odwoławczego, kasacyjnego oraz w sprawach przekazanych do ponownego rozpoznania.

• Zmiany w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne

Proponuje się, aby miesięczne sprawozdania: zawierające informacje o podmiotach świadczących usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji, o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu składane były do jednego organu – Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, który następnie przekaże zestawienia zbiorcze tych sprawozdań pozostałym organom (tj. ministrowi właściwemu ds. energii, ministrowi właściwemu ds. finansów publicznych, Prezesowi ARM). W przypadku wystąpienia takiej potrzeby, na wniosek tych organów Prezes URE przekazywałby im kopie sprawozdań.

W celu cyfryzacji ww. procesów koniecznym będzie wprowadzenie systemu teleinformatycznego w URE, który umożliwi składanie sprawozdań oraz przetwarzanie i udostępnianie danych, co ułatwi przedsiębiorcom wykonywanie ustawowych obowiązków i przyspieszy proces przetwarzania danych przez Prezesa URE. Proponowany system teleinformatyczny będzie mógł stanowić zalążek platformy paliwowej stanowiącej bazę danych dotyczących sektora paliwowego, która jest ujęta w Programie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej na lata 2015-2020.

• Zmiana w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska

Planuje się uproszczenie procedury składania wniosków o wydanie lub zmianę pozwolenia zintegrowanego pozwalające na składanie 1 egzemplarza papierowej wersji danego wniosku i 1 egzemplarza w wersji elektronicznej.

• Zmiana w ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym

Projekt zakłada zmianę częstotliwości przekazywania informacji przez producentów i handlowców do ministra właściwego do spraw energii o poniesionych kosztach tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw – ma to być informacja roczna.

Ponadto, termin przekazywania informacji o kosztach został skorelowany z jednoczesnym obowiązkiem przekazywania informacji do Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych o ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, do utworzenia których producenci i handlowcy są obowiązani w danym roku kalendarzowym – w terminie do dnia 1 marca.

• Zmiana w ustawie z dnia 20 lutego 2014 r. o odnawialnych źródłach energii

W projekcie przewidziano ograniczenie częstotliwości składania sprawozdań OSD elektroenergetycznego oraz OSD gazowego dla Dyrektora Generalnego KOWR, do której przyłączona została instalacja, o której mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o OZE (wytwórca biogazu rolniczego) z kwartalnej do półrocznej.

•  Zmiany w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej

Zaproponowano:

– wprowadzenie możliwości tymczasowego zarządzania udziałem małżonka w przedsiębiorstwie w przypadku śmierci przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG,

– mechanizm tymczasowego wykonywania praw w spółkach handlowych (praw i obowiązków wspólnika w przypadku spółki osobowej, udziałów w spółce z o.o., akcji w spółce akcyjnej) – jeszcze przed zakończeniem formalności spadkowych. Proponowane rozwiązania nie naruszałyby zasad dziedziczenia praw wspólników spółek handlowych i byłyby spójne z przepisami Kodeksu spółek handlowych dzięki wykorzystaniu instytucji wspólnego przedstawiciela współuprawnionych, która jest już w Kodeksie przewidziana,

– zawarcie w przepisach o spółce jawnej przepisu, które pozwoli na dalsze trwanie spółki jawnej (a przez odesłanie – także spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej) w przypadku śmierci jednego ze wspólników spółki dwuosobowej oraz umożliwienie dalszego trwania spółki osobowej z udziałem spadkobierców wspólnika i pozostałych wspólników na podstawie uzgodnienia między tymi osobami).

• Zmiany w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych

Twórcy projektu chcą wprowadzenia możliwości zbycia ułamkowej części „udziału spółkowego” w spółce osobowej – jeżeli przewiduje to umowa spółki; wymagałoby to też zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych zakłada wiele innych, interesujących rozwiązań: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12321366/12577127/12577128/dokument385907.pdf

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów został wyznaczony na II kwartał 2019 r.

Autor: Agata Szafrańska, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp. k.