Wyrok KIO z dnia 29 października 2012 r., sygn. akt: 2219/12

Art. 22 ust. 1 PZP określa uniwersalny katalog wymogów jakie muszą spełniać wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia. „Warunki udziału w postępowaniu są sformułowane w ustawie w sposób ogólny, natomiast w każdym postępowaniu zamawiający winien dokonać opisu sposobu ich spełnienia. Ogólnie sformułowane warunki w prawie zamówień publicznych mają bowiem stanowić jedynie podstawę do ich doprecyzowania w zależności od przedmiotu zamówienia, który określa i warunkuje stopień i zakres uprawnień oraz szeroko rozumianego potencjału, jaki będzie potrzebny wykonawcy, by zrealizować zamówienie publiczne.” (J. Olszewka-Stompel, Rodzaje dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz formy, w jakich te dokumenty mogą być składane. Komentarz, LEX 2013) Co do zasady zmawiający w celu potwierdzenia warunków udziału w postępowaniu może od wykonawców żądać wyłącznie dokumentów wymienionych w Rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów. Jednak zamawiający sektorowi nie podlegają temu „ograniczeniu” i mogą żądać również innych dokumentów pod warunkiem, że są one niezbędne do oceny spełnienia warunków udziału wykonawców w postępowaniu. Uprawnienie to wynika z art. 138c ust. 1 pkt 2 PZP.

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. 2013 poz. 231) (dalej: Rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów) to rozporządzenie wykonawcze, wydane na podstawie art. 25 ust. 2 PZP. O rozporządzeniu i wynikającej z jego przepisów możliwości weryfikacji podmiotu trzeciego pisaliśmy już na Portalu w artykułach: Dopuszczalność żądania dokumentów umożliwiających weryfikację podmiotów trzecich współpracujących z wykonawcą – art. 22 ust. 5, art. 26 ust. 2b PZP oraz Dysponowanie potencjałem podmiotu trzeciego po nowelizacji PZP.

Zamawiający w przedmiotowej sprawie wszczął postępowanie w trybie przetargu ograniczonego na dostawę nowego kompleksu strugowego – maszyn stosowanych w górnictwie. Jeden z wykonawców uczestniczących w postępowaniu wniósł odwołanie na zaniechanie wykluczenia z udziału w postępowaniu jednego z przedsiębiorstw (Urządzenia i Konstrukcje S.A.), które zdaniem odwołującego nie wykazało spełnienia warunków udziału w przetargu. Kryterium oceny ofert w omawianym postępowaniu były: cena brutto za realizację zamówienia i okres gwarancji.

W omawianym postępowaniu zamawiający zobowiązał wykonawców do przedstawienia wykazu zamówień „potwierdzających posiadanie wiedzy pozwalającej na wykonanie kompleksu strugowego, przy czym w wykazie miały być ujęte wszystkie umowy (kontrakty) dotyczące dostaw kompleksów strugowych (…) zawarte w okresie ostatnich trzech lat”. Właśnie wykaz zamówień stał się sednem problemu na gruncie tego orzeczenia. Odwołujący uznał bowiem, że zgodnie z art. 25 ust. 1 PZP zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, przy czym rodzaj tych dokumentów określa Rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów i „tym samym należy uznać, że żądane przez zamawiającego dokumenty powinny odpowiadać Rozporządzeniu. W konsekwencji należy przyjąć, że żądany przez zamawiającego wykaz dotyczy wyłącznie dostaw wykonanych.” KIO jednak odrzuciła taką argumentację.

W analizowanym wyroku, zamawiający to zamawiający sektorowy, który skorzystał z przysługującego mu prawa (art. 138c ust. 1 pkt 2 PZP) dozwalającego żądać przedstawienia także innych dokumentów niż wskazane w Rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów „na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu, jeżeli jest to niezbędne do oceny spełnienia przez wykonawcę tych warunków. Żądając odmiennych dokumentów, niż określone w powołanym rozporządzeniu w sprawie dokumentów, zamawiający musiał badać spełnienie warunków udziału w postępowaniu pod kątem tych dokumentów, a nie kierując się wymaganiami zawartymi w podawanym wyżej rozporządzeniu w sprawie dokumentów.” Poza tym „Zamawiający żądając innych dokumentów do wykazania spełnienia przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu musi do każdego z tych warunków i dokumentów na ich spełnienie podchodzić indywidualnie. Dlatego zamawiający warunkując udział w postępowaniu innymi dokumentami mógł, a nawet powinien odstąpić od ich standardowego sprawdzania, a brać po uwagę cel żądania innych dokumentów. Celem tym było dopuszczenie do udziału w postępowaniu większego niż dotychczas kręgu podmiotów.” Jak ustalono na rozprawie przed KIO przedmiot zamówienia był na tyle specyficzny, że w okresie ostatnich 15 lat zamawiający jedynie dwukrotnie przeprowadził postępowanie na dostawę kompleksów strugowych. Dlatego też nie chcąc ograniczać możliwości składania ofert również przez podmioty, które mają odpowiedni potencjał techniczny, ale takiego zamówienia jeszcze nie wykonały – zamawiający określił, że w wykazie wykonawcy powinni wskazać jedynie ZAWARTE, nie WYKONANE kontrakty. Takie doprecyzowanie dokumentów wymaganych do zgłoszenia w postępowaniu, jest zdaniem KIO dozwolone i zamawiający nie naruszył przepisów PZP.

Autor: Anna Mathews, Kancelaria Wawrzynowicz i Wspólnicy Sp.k.