Przedstawiamy kolejny artykuł z cyklu dotyczącego projektu nowego Prawa zamówień. Poprzednie dotyczyły umów w świetle projektu nowego Prawa zamówień publicznych oraz nowych obowiązków dla zamawiających przewidzianych w projekcie PZP.

Istotną nowością przewidzianą w projektowanej regulacji jest wprowadzenie nowej, uproszczonej procedury dla zamówień o wartości szacunkowej nieprzekraczającej progów unijnych – w odrębnej jednostce ustawy, Dziale III. Jak zaakcentowano w uzasadnieniu projektu „Procedura uproszczona (tryb podstawowy), gwarantując realizację celów systemu zamówień publicznych, zapewnia zarazem zamawiającym odpowiednią elastyczność umożliwiającą optymalną organizację procesu udzielania zamówienia publicznego”. Nowe regulacje mają sprzyjać ponadto dialogowi z wykonawcami, w celu pozyskania jak najlepszych rozwiązań dotyczących konkretnego zamówienia (poprzez wprowadzenie możliwości negocjowania ofert).

Opracowując procedurę uproszczoną, odniesiono się m.in. do komunikatu wyjaśniającego Komisji Europejskiej dotyczącego prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych (Dz. Urz. UE C 179 z 01.08.2006, str. 2), w świetle którego do udzielania zamówień poniżej progów unijnych zastosowanie mają następujące reguły:

• obowiązek uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu (przy zachowaniu wyjątków);
• uczciwa i bezstronna procedura udzielenia zamówienia, niedyskryminujący opis przedmiotu zamówienia;
• obowiązek zapewnienia równego dostępu wykonawcom z innych państw członkowskich, wzajemne uznawanie, odpowiednie terminy, przejrzyste i obiektywne podejście, ograniczanie liczby wykonawców jedynie w oparciu o obiektywne kryteria, prowadzenie negocjacji w sposób równy i niedyskryminujący.

Tak jak obecnie, ogłoszenie o zamówieniu poniżej progów unijnych zamieszczane będzie w Biuletynie Zamówień Publicznych, dodatkowo zamawiający może udostępnić ogłoszenie w inny sposób, np. na swojej stronie internetowej – zniesiony został zatem obowiązek publikacji ogłoszenia na tej stronie, wskazany w art. 40 ust. 1 PZP, oraz całkowicie zrezygnowano z zamieszczania ogłoszeń w siedzibie zamawiającego. Zmianie nie uległy zasady kwalifikacji podmiotowej wykonawcy (możliwość, a nie obowiązek stawiania warunków podmiotowych, a także żądania środków dowodowych na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia czy spełniania warunków udziału w postępowaniu).

Najistotniejsze zmiany dla zamówień podprogowych dotyczą trybów udzielenia zamówienia poniżej progów unijnych – w projekcie przewidziano następujące tryby:

• tryb podstawowy,
• partnerstwo innowacyjne (na zasadach zbliżonych do tego trybu w przypadku zamówień powyżej progów unijnych – z zastrzeżeniem m.in. publikacji ogłoszenia w BZP, a nie w DUUE, oraz krótszych terminów składania ofert),
• negocjacje z ogłoszeniem oraz zamówienie z wolnej ręki (również na zasadach zbliżonych do tego trybu w przypadku zamówień powyżej progów unijnych, z nieco innym uregulowaniem katalogu przesłanek zastosowania danego trybu).

Szczególnie istotne w praktyce dla zamawiających będą zasady udzielania zamówień w trybie podstawowym. Tryb ten wszczynany będzie zgodnie z projektowanym art. 275 poprzez publikację ogłoszenia w BZP, w odpowiedzi na które oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy. Następnie zamawiający ma trzy możliwości (trzy warianty trybu podstawowego) do wyboru:

• wariant pierwszy analogiczny do trybu przetargu nieograniczonego – jeżeli specyfika przedmiotu zamówienia oraz potrzeby zamawiającego umożliwiają opisanie w wystarczająco precyzyjny sposób wszystkich warunków zamówienia na etapie wszczęcia postępowania, a zamawiający nie przewiduje możliwości negocjacji ofert (tryb podstawowy bez negocjacji),
• wariant drugi – z możliwością negocjacji ofert w celu ich ulepszenia, o ile zamawiający przewidział taką możliwość na etapie wszczęcia postępowania (tryb podstawowy z możliwością negocjacji),
• wariant trzeci – z obowiązkowymi negocjacjami ofert w celu ich ulepszenia (tryb podstawowy z negocjacjami).

W wariancie drugim (tryb podstawowy z możliwością negocjacji), zgodnie z projektowanym art. 278, negocjacje nie mogą prowadzić do zmiany treści SIWZ, ponadto mogą dotyczyć wyłącznie tych elementów treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert.

W wariancie trzecim natomiast zamawiający sporządza na pierwszym etapie jedynie opis potrzeb i wymagań, a SIWZ dopiero po przeprowadzeniu negocjacji. Opis potrzeb i wymagań zawiera mniejszą ilość informacji w porównaniu z SIWZ – dotyczą one m.in. określenia przedmiotu zamówienia, opisu potrzeb zamawiającego i cech charakterystycznych przedmiotu zamówienia, minimalnych wymagań przedmiotowych niepodlegających negocjacjom czy opisu kryteriów oceny ofert (projektowany art. 282). Negocjacje w tym trybie zgodnie z projektowanym art. 279 nie mogą prowadzić do zmiany minimalnych wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia lub realizacji zamówienia określonych w opisie potrzeb i wymagań, mogą natomiast dotyczyć warunków zamówienia, w celu podniesienia jego efektywności.

W trybie podstawowym przewidziane zostały regulacje nakazujące zapewnienie przez zamawiającego w trakcie negocjacji równego traktowania wszystkich wykonawców, równego dostępu do informacji (zamawiający nie może udzielać informacji w sposób, który mógłby zapewnić niektórym wykonawcom przewagę nad innymi wykonawcami) oraz poufnego charakteru negocjacji. Ponadto zamawiający będzie miał możliwość ograniczenia liczby wykonawców, których zaprosi do negocjacji ofert, o ile liczba ta jest wystarczająca, aby zapewnić konkurencję i nie jest mniejsza niż 3. Ograniczenie liczby wykonawców zaproszonych do negocjacji będzie dokonywane na podstawie wskazanych przez zamawiającego kryteriów oceny ofert.

Tryby podstawowe z możliwością negocjacji lub z negocjacjami składają się zatem z trzech etapów:

1. składania ofert w odpowiedzi na ogłoszenie, przy czym minimalne terminy składania ofert są takie jak obecnie, tzn. 14 dni dla robót budowlanych oraz 7 dni dla dostaw i usług,
2. negocjacji – zgodnie z projektowanym art. 291 ust. 4, zamawiający prowadzi negocjacje do czasu doprecyzowania lub uzupełnienia wszystkich warunków zamówienia podlegających negocjacjom,
3. składania ofert ostatecznych – zgodnie z projektowanym art. 293 zamawiający informuje równocześnie wszystkich wykonawców, którzy pozostali w postępowaniu, o zakończeniu negocjacji oraz zaprasza ich do składania ofert ostatecznych, a minimalny termin składania ofert wynosi dla robót budowlanych 10 dni oraz dla dostaw i usług 5 dni.

Warto wskazać również, że w projekcie nowego PZP wprowadzony został nowy rodzaj zamówień, zwanych zamówieniami bagatelnymi. Są to zamówienia, których wartość szacunkowa dotycząca jednorazowego zakupu, jest mniejsza niż 130 000 złotych, nie mniejsza jednak niż 50 000 złotych (projektowany art. 2 ust. 2). Wiąże się to z projektowanym progiem stosowania PZP wynoszącego 130 000 zł dla zamówień klasycznych, dla którego przewidziane zostało wyłączenie w postaci publikacji ogłoszeń o zamówieniach bagatelnych. W projektowanym art. 268 wprowadzono obowiązek zamieszczania ogłoszeń o zamówieniach bagatelnych w Biuletynie Zamówień Publicznych – ma to na celu zwiększenie dostępności informacji dla wykonawców o udzielanych zamówieniach oraz zapewnienie przejrzystości udzielania zamówień publicznych. Jednocześnie w uzasadnionym przypadku zamawiający może odstąpić od zamieszczenia ogłoszenia o takim zamówieniu w BZP.

Autor: Katarzyna Dziąćko, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.